We are Friends of VetMed

1.1 Onderzoeksteam
De projectgroep bestaat uit vier vooraanstaande deskundigen, die de nodige wetenschappelijke en praktische ervaring meebrengen voor een dergelijk project.

Dr. Nienke Endenburg is GZ psycholoog en gespecialiseerd in de interactie tussen mens en dier bij de Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht, en is daarnaast geaccrediteerd dressuurjury bij de Koninklijk Nederlands Hippische Sportbond met jarenlange ervaring in de paardensport.

Prof. dr. Kol. Eric Vermetten is strategisch adviseur militair mentale gezondheid en hoofd onderzoek militaire mentale gezondheid bij het Ministerie van Defensie. Daarnaast is hij bijzondere hoogleraar medisch-biologische en psychiatrische aspecten van psychotrauma’s aan de universiteit van Leiden/LUMC. Als praktiserend psychiater verbonden aan de MGGZ in Utrecht behandelt hij regelmatig veteranen met PTSS. 

Prof. dr. Bas Rodenburg, is hoogleraar dierenwelzijn bij de Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht, met bijzondere focus op het meten van het welzijn van individuele dieren. Tenslotte is het waarborgen van het welzijn van paarden van groot belang in dit onderzoek.

Drs. Chantal Kapteijn is gedragsbioloog en verantwoordelijk voor de uitvoering van het H-PWR project, dat tevens onderdeel is van haar PhD.

1.2 Onderzoeksperiode

September 2020 – juli 2024

1.3 Korte samenvatting onderzoek/project incl. doelstelling

Dagelijks zetten militairen zich in voor een veilige en stabiele wereld. Essentieel werk dat fysiek en mentaal het uiterste van ze vergt. Maar menig militair beleeft ingrijpende gebeurtenissen tijdens een uitzending naar een oorlogsgebied of tijdens een vredesmissie.

Soms zijn deze ervaringen dusdanig traumatisch, dat de veteraan er ook na afloop van de missie onder lijdt. De ervaring met de bijbehorende angsten en gevoelens van machteloosheid wordt voortdurend herbeleefd en maakt een normaal leven bijna onmogelijk. Deze aandoening staat bekend als posttraumatische stressstoornis (PTSS) en belemmert talloze terugkerende veteranen in hun dagelijkse leven. Eveneens vormt PTSS ook een zware belasting voor hun familie en directe omgeving. Deze veteranen, en hun families en vrienden, verdienen alle steun die mogelijk is.

Hier wil de multidisciplinaire onderzoeksgroep achter dit projectvoorstel zich voor inzetten. Het doel van het Horse-Power (H-PWR) project is om zo veel mogelijk veteranen met PTSS te helpen, met speciale aandacht voor degene die in de huidige setting therapieresistent zijn (dit zijn maar liefst 20% van de veteranen met PTSS). De inzet van paarden kan voor deze groep mogelijk leiden tot een duidelijke verbetering in de kwaliteit van leven, en hen helpen in het proces naar sociale (her)integratie in de maatschappij.

2.1 Wat is de voortgang tot nu toe

Om voldoende veteranen te kunnen meten en tot statistisch significante resultaten te komen, worden er in de loop van het gehele onderzoekstraject negen groepen van 8 veteranen onderzocht, met toestemming van de Medisch Ethische Toetsingscommissie. Deze veteranen, die in groepjes van twee met één paard werken, zijn iedere keer 12 weken met het programma bezig.

In het pilot programma is de eerste groep van acht veteranen in oktober 2020 begonnen en waren eind december klaar. Er werden fysiologische parameters gemeten en werden er psychometrische vragenlijsten afgenomen. Op dit moment worden de eerste resultaten verwerkt. In verband met de huidige corona beperkingen zullen de humane cortisol samples pas op een later moment verwerkt kunnen worden. 

2.1.1 Resultaten

Om te voorkomen dat mogelijke resultaten uit verband worden getrokken of in een later stadium verkeerd geïnterpreteerd worden, kunnen wij in dit stadium van het traject nog geen uitspraken doen over de statistische onderbouwing van het effect van het programma op de gesteldheid van de veteranen Dit kan pas aan het eind van het traject als er alle 81 veteranen het traject hebben gevolgd.

Echter, graag geven we alsnog een goed beeld van de ervaringen van de veteranen. Aan het eind van het traject werden deelnemers gevraagd om aan te geven hoe ze het programma hebben ervaren.

Hieronder een aantal uitspraken van deelnemende veteranen aan het einde van de 12 weken op een rijtje:

“7 jaar therapie heeft minder gedaan dan 12 weken Hpower”

“Hier gaat het wel om trauma, maar niet steeds over trauma”

“De laatste jaren ging er nooit iets goed, maar het paard laat mij ervaren dat ik dit wel kan” 

“Ik ben nog nooit zo vaak met mijzelf geconfronteerd als de laatste 12 weken”.

Deze uitspraken maken duidelijk dat de 12 weken veel impact hebben gehad op de veteranen, op de manier hoe ze hun trauma ervaren, maar vooral ook op hun zelfbeeld. 

Voor een indruk over de werkwijze en impact van het programma, bekijk hier een kort filmpje.

2.2 Wat is de impact van het project tot nu toe?  

We hopen dat we met dit project wetenschappelijk kunnen aantonen dat het werken met paarden voor veteranen met PTSS tot een verbetering van de kwaliteit van leven leidt en een vermindering van de PTSS klachten. Als dit is aangetoond hopen we dat deze vorm van therapie voor veel meer geüniformeerden met PTSS beschikbaar komt en dat ziektekostenverzekeringen dit willen gaan betalen.

2.3 Het vervolg

De eerste ronde met veteranen was ook om te kijken of we het onderzoek op een goede en verantwoorde wijze konden uitvoeren. Dat blijkt zo te zijn. De nu gegenereerde gegevens kunnen worden meegenomen in de rest van het onderzoek. We hopen in maart 2021 met de tweede groep veteranen te starten. De belangstelling vanuit de groep veteranen is overweldigend, en er zijn inmiddels al meer dan 45 aanmeldingen voor de komende programma’s.

Namens het onderzoeksteam,

Dr. Nienke Endenburg 

Prof. dr. Kol. Eric Vermetten 

Prof. dr. Bas Rodenburg

Drs. Chantal Kapteijn 

Met heel veel dank aan al onze donateurs en partners.